Het tijdperk van de lone wolves lijkt voorbij. Jeroen Trommelen, hoofdredacteur van het onderzoeksjournalistieke platform Investico, breekt een lans voor samenwerking, ook tussen redacties. Want ja, dat kan. En het levert veel op.
***
Commerciële nieuwsmedia zijn elkaars concurrenten. Zij koesteren hun scoops en zouden primeurs van anderen liefst negeren. Zodra de Telegraaf en NRC Handelsblad elkaars stukken overnemen, of De Groene Amsterdammer kopij gaat delen met het Financieele Dagblad, wordt alles één pot nat. Dan haken lezers af en komt de pluriformiteit van de pers in gevaar.
Of niet?
De Amerikaanse nieuwsorganisatie ProPublica onderscheidt zich sinds 2007 door actieve samenwerking met andere media die vaak elkaars concurrenten zijn. Ze werkt nu samen met zeventien traditionele mediapartners, van de New York Times tot aan de Virginian Pilot. Met succes: ProPublica-onderzoeksverhalen winnen Pulitzerprijzen en hebben aantoonbaar politieke en maatschappelijke invloed. ProPublica heeft 17.000 donoren, die vorig jaar veertien miljoen dollar bijeen brachten. De website trekt maandelijks 2,2 miljoen unieke bezoekers.
ProPublica stond in Nederland model voor de oprichting van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico. Dat ontstond vanuit de onderzoeksredactie van De Groene Amsterdammer; werd in 2015 verzelfstandigd en geprofessionaliseerd en werkt inmiddels samen met De Groene, dagblad Trouw, het Financieele Dagblad en incidenteel met partners als Argos Radio, Nieuwsuur, Radio 1 en het AD.
Maar hoe werkt samenwerking? Welke redacties en onderwerpen lenen zich ervoor; wie bedenkt de onderzoeksvraag en naar wie gaat de eer? Wiens deadline is het belangrijkst en wat doen we als zich iemand daar niet aan houdt? Hoe draag je gezamenlijke kosten; hoe blijft iedereen de baas over zijn eigen stuk; hoe staat het met de juridische verantwoordelijkheid voor een artikel in een ander medium? Kun je als samenwerkende partijen uit hetzelfde materiaal ook tegengestelde conclusies trekken? En: is het wel leuk?
Aan dergelijke vragen heeft hoofdredacteur Jeroen Trommelen van Investico een dagtaak. In zijn workshop behandelt hij voorbeelden van geslaagde en minder goed gelukte samenwerking en gaat het debat aan: hebben onze nieuwsmedia behoefte aan een Nederlandse ProPublica, en wat hebben ze daarvoor over?
